Ερευνητική τεκμηρίωση πρώιμης παρέμβασης

Από τον ορισμός της πρώιμης παρέμβασης και τις αρχές της, είδαμε ότι ηθική και θεωρητική προτεραιότητα της πρώιμης παιδικής παρέμβασης. Πρακτικά όμως υπάρχουν ερευνητικά δείγματα που να επιβεβαιώνουν τις θεωρητικές βάσεις; Η Speech Box, το νέο κέντρο λογοθεραπείας στην Σταυρούπολη, σας παραθέτει μερικά από αυτά τα ερευνητικά δείγματα, με βάση τη διπλωματική εργασία με θέμα " Γνώσεις, απόψεις, πρακτικές ειδικών για την πρώιμη παρέμβαση στις αναπτυξιακές διαταραχές".

Ερευνητική τεκμηρίωση.

Υπηρεσίες πρώιμης παρέμβασης σε μικρά παιδιά που εμφανίζουν η έχουν κίνδυνο να εμφανίσουν αναπτυξιακή καθυστέρηση έχει αποδειχθεί ότι έχουν θετική επίδραση σε πολλούς αναπτυξιακούς τομείς συμπεριλαμβανομένων της υγείας (Center on the Developing Child at Harvard University., 2010), της γλώσσας και επικοινωνίας, (American Speech-Language-Hearing Association. 2008• McLean, & Cripe, 1997• Ward, 1999• Joint Committee on Infant Hearing, 2007) και της γνωστικής ανάπτυξης (Hebbeler, Spiker, Bailey, Scarborough, Mallik, Simeonsson & Singer, 2007, Hebbeler, 2009).

Η ΠΠ μπορεί να εμφανίσει θετικά αποτελέσματα στην ενσωμάτωση των παιδιών με επικοινωνιακές διαταραχές και τέτοια προγράμματα μπορούν να μειώσουν ή ακόμα να εξαλείψουν την καθυστέρηση παιδιών και βρεφών, την ανάγκη για παροχή ειδικής αγωγής κατά την σχολική ηλικία και να αυξήσουν την αυτονομία (Jacob, Olisaemeka, Edozie, 2015).

Παρόμοια αποτελέσματα προκύπτουν σε παιδιά που βρίσκονται σε περιβαλλοντικό και βιολογικό κίνδυνο όπως έδειξαν οι Landry, Smith, Swank, και Guttentag το 2008 όταν μελέτησαν τα αποτελέσματα του προγράμματος «Playing and Learning Strategies» που αφορούσε την ανταποκρισιμότητα των γονέων κατά την βρεφική ηλικία. Συγκεκριμένα οι ερευνητές προσπάθησαν να εντοπίσουν την βέλτιστη χρονική περίοδο παρέμβασης ανάμεσα σε βρεφική, νηπιακή ή και στις δύο παρεμβαίνοντας και αναλύοντας τρεις συναισθηματικές συμπεριφορές των γονέων [α)ανταποκρισιμότητα δηλ. ευαίσθητη και έγκαιρη ανταπόκριση του γονέα στο ερέθισμα ή στην συμπεριφορά του παιδιού , β) θετική επίδραση, γ)θερμή ευαισθησία] και δύο γνωστικά ανταποκρίσιμες συμπεριφορές (υποστήριξη της συγκέντρωσης του παιδιού συμπεριλαμβανομένης της διατήρησης-αποφυγής μετατόπισης σε άλλη θέματα και την ποιότητα των γλωσσικών ερεθισμάτων συμπεριλαμβανομένων την λεκτική ενίσχυση και την δημιουργία λεκτικού ικριώματος-σκαλωσιάς). Τα προγράμματα που χρησιμοποιήθηκαν ήταν το Playing and Learning Strategies-PALS και ένα πρόγραμμα παροχής πληροφοριών σχετικά με την ανάπτυξη του παιδιού τους Developmental Assessment Session-DAS. Aυτά χωρίστηκαν ως εξής: PALS I για βρεφική ηλικία, PALS II για νηπιακή, DAS I για βρεφική, DAS II για νηπιακή και με βάση αυτά οι μητέρες χωρίστηκαν, PALS I & ΙΙ, PALS I & DAS II, DAS I & ΙΙ, DAS I & PALS II. Η ομάδα που παρακολούθησε το PALS I & II είχε καλύτερες επιδόσεις στην άμεση ανταποκρισιμότητα, στην αποφυγή μετατόπισης της προσοχής, στην δημιουργία λεκτικών ικριωμάτων. Όποια ομάδα παρακολούθησε το PALS I ανεξάρτητα από το τι παρακολούθησε στην νηπιακή ηλικία είχε καλύτερες επιδόσεις στην θερμή ευαισθησία και στην διατήρηση της προσοχής. Οι μητέρες που συμμετείχαν στο PALS II βελτίωσαν περισσότερο και πιο γρήγορα την λεκτική ενίσχυση, την συνεργασία, την κοινωνική ενασχόληση, την χρήση λέξεων και το αντιληπτικό λεξιλόγιο ( Smith, Swank, Guttentag 2008). Μια πρώιμη παρέμβαση λοιπόν που αφορούσε την εκπαίδευση των μητέρων είχε καλύτερα αποτελέσματα αν ξεκινούσε νωρίς και διαρκούσε και στην νηπιακή ηλικία, όπως ορίζουν οι αρχές της ASHA για παρεμβάσεις που βάζουν την οικογένεια στο κέντρο, είναι ολοκληρωμένες και βασίζονται στα διαθέσιμα επιστημονικά στοιχεία της μεγαλύτερης εγκυρότητας.

O Love και οι συνεργάτες του το 2005 μελέτησαν 3.000 οικογένειες ώστε να καθορίσουν την αποτελεσματικότητα του προγράμματος «Early Head Start» και τρία χρόνια αργότερα (2008) η Jens Ludwig και η Deborah Phillips του πανεπιστημίου Georgetown μελέτησαν τα μακροχρόνια οφέλη του ίδιου προγράμματος. H πρώτη έρευνα παρατήρησε ότι τα παιδιά που ήταν σε πρόγραμμα πρώιμης παρέμβασης σε ηλικία 3 ετών είχαν καλύτερη γνωστική και γλωσσική ανάπτυξη, υψηλότερη συναισθηματική εμπλοκή με τον γονέα, προσοχή στα παιχνίδια για περισσότερο χρόνο και μειωμένη επιθετική συμπεριφορά. Εξάλλου οι γονείς που συμμετείχαν στο πρόγραμμα είχαν γίνει πιο υποστηρικτικοί συναισθηματικά παρείχαν περισσότερα γλωσσικά ερεθίσματα και ευκαιρίες μάθησης, διαβάζανε στα παιδιά τους περισσότερο και χρησιμοποιούσαν σωματική τιμωρία λιγότερο, σε σχέση με τους γονείς της ομάδας ελέγχου. Προγράμματα που συνδύαζαν επισκέψεις στο σπίτι και συνεδρίες στο κέντρο είχαν τα καλύτερα αποτελέσματα (Love, Tarullo, Fuligi και συν, 2005). Η δεύτερη μελέτη (Ludwig, Phillips 2008) διαπίστωσε ότι αν και θεωρητικά υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης του προγράμματος (να επικεντρώνεται περισσότερο στις ακαδημαϊκές δεξιότητες, καλύτερη εκπαίδευση δασκάλων κλπ), η αποτελεσματικότητα του εγχειρήματος, τα οφέλη των συμμετεχόντων και της κοινωνίας από αυτό δικαιολογούν το κόστος των 9.000$ ανά παιδί (Ludwig & Phillips 2008).

Ενθαρρυντικά στοιχεία προκύπτουν και από την μελέτη 118 παιδιών με διαταραχές αυτιστικού φάσματος ηλικίας 14 εως 24 μηνών από 3 πανεπιστήμια που έλαβαν μαζί με τους γονείς τους παρέμβαση σύμφωνα με το «Early Start Denver Model» (Dawson, Rogers et al. 2010). Τα δεδομένα τους συνάδουν με την βιβλιογραφική ανασκόπηση (Howlin, Magiati, & Charman, 2009) για τα αποτελέσματα των πρώιμων εντατικών θεραπευτικών προσεγγίσεων (early intensive behavioural interventions) από το 1985 έως το 2007 που αφορούσαν παιδιά ηλικίας 30-66 μηνών με διαταραχή αυτιστικού φάσματος σε μια εκτενή μελέτη αλλά με κάποια ερωτήματα ως προς την εγκυρότητά της.

Θετικά πρόσημα είχαν και έρευνες σε πληθυσμούς με ετερογενή κατανομή αναπηριών συμπεριλαμβανομένων συνδρόμου Down (Thomaidis, Kaderoglou, Stefou, Damianou, & Bakoula,2000). Σε αυτήν, οι ερευνήτριες παρείχαν δομημένες υπηρεσίες ΠΠ μια φορά εβδομαδιαίως για 2 χρόνια σε 12 παιδιά με ποικίλες βιολογικές αναπηρίες, με 12 παιδιά να αποτελούν την ομάδα ελέγχου χωρίς να λαμβάνουν παρέμβαση, λόγω του ότι κατοικούσαν σε απομακρυσμένα νησιά. Πραγματοποιήθηκαν τέσσερις αξιολογήσεις (αρχική, ετήσια, στα δύο έτη και 8 μήνες μετά την ολοκλήρωση της παρέμβασης) με αναφορά στις αναπτυξιακές κλίμακες Griffith, στις οποίες τα παιδιά που έλαβαν παρέμβαση είχαν μεγάλη βελτίωση την οποία διατήρησαν για τουλάχιστον 8 μήνες μετά το πέρας της έρευνας.

Οι ενταγμένες σε ΠΠ οικογένειες φαίνεται να καταφέρνουν να καλύπτουν καλύτερα τις ειδικές ανάγκες των παιδιών τους από την μικρή ηλικία έως όλη την ζωή τους (Hebbeler, Spiker et al, 2007• Bailey, Hebbeler, Spiker, Scarborough, Mallik & Nelson, 2005). Ιδιαίτερα για κωφά παιδιά, η ΠΠ παρέχει στις οικογένειες τις πληροφορίες και την υποστήριξη που χρειάζονται για να μεγιστοποιήσουν την γενικότερη ανάπτυξη του παιδιού τους (Marilyn, 2002).

Η μελέτη του μεγάλου θεωρητικού της ΠΠ, ιδρυτή και διευθυντή της ISEI (International Society on Early Intervantion- Διεθνής Κοινότητα για την Πρώιμη Παρέμβαση) Michael Guralnick το 1998 απέδιδε στα παιδιά που έλαβαν υπηρεσίες ΠΠ βελτίωση μεγέθους 0.50 έως 0.75 τυπικής απόκλισης.

Η πρώιμη παρέμβαση μπορεί να αλλάξει τη ζωή των παιδιών και των οικογενειών τους, εάν πραγματοποιηθεί με επιστημονικά τεκμηριωμένη πρακτική, όταν ο λογοθεραπευτής γνωρίζει τον ρόλο του στην πρώιμη παρέμβαση και με την οικογένεια να βρίσκεται πάντα στο κέντρο της παρέμβασης.