Ο ρόλος του λογοθεραπευτή στην πρώιμη παρέμβαση μπορεί να αποτελέσει ρόλο κλειδί εάν βασιστεί στην ερευνητικά τεκμηριωμένη πρακτική και στις αρχές συνεργασίας των διεπιστημονικών ομάδων. Η Speech Box, το νέο κέντρο λογοθεραπείας στην Σταυρούπολη, σας παραθέτει τα εφόδια και τους ρόλους του λογοθεραπευτή στην πρώιμη παρέμβαση με βάση τη διπλωματική εργασία " Γνώσεις, απόψεις, πρακτικές ειδικών για την πρώιμη παρέμβαση στις αναπτυξιακές διαταραχές".

Ρόλος του λογοθεραπευτή.

Στην μακροχρόνια έρευνα NEILS (National Early Intervention Longitude Study), το μεγαλύτερο ποσοστό που αφορούσε την αιτία παραπομπής στις υπηρεσίες πρώιμης παρέμβασης ήταν ο «τρόπος που επικοινωνεί το παιδί» κατά 66% (Hebbeler et al, 2007) κάτι που μας δείχνει ότι οι γονείς στο μεγαλύτερο ποσοστό έρχονται σε επαφή με τις υπηρεσίες πρώιμης παρέμβασης για λόγους δυσκολιών επικοινωνίας. Μπορεί αυτοί οι λόγοι να μην είναι οι μόνοι ή οι πιο σοβαροί λόγοι παρέμβασης αλλά στα μάτια των γονέων καθιστούν την ειδικότητα του λογοθεραπευτή πιο καίρια και πιο προσβάσιμη, καθώς δεν έχει το στίγμα του ψυχολόγου, την σοβαρότητα παθολογίας ώστε να απευθυνθεί σε γιατρό και είναι στα μάτια των γονέων είναι πιο συγκεκριμένη από αυτή του ειδικού παιδαγωγού. Αυτός ο βαρύς ρόλος μπορεί να μετατραπεί σε ρόλο κλειδί, εάν υποστηριχθεί με τα κατάλληλα εφόδια.

Αυτά τα εφόδια αφορούν την πρόληψη, ανίχνευση, αξιολόγηση, και διάγνωση της διαταραχής, τον σχεδιασμό, την εφαρμογή, την παρακολούθηση της παρέμβασης, την διαβούλευση με και εκπαίδευση από τα μέλη της ομάδας που περιλαμβάνει οικογένειες και άλλους επαγγελματίες, τον συντονισμό των υπηρεσιών, τον σχεδιασμό μετάβασης, την αντιπροσώπευση, την ευαισθητοποίηση και την προαγωγή της γνώσης γύρω από την πρώιμη παρέμβαση (ASHA, 2008).

Απαραίτητες προϋποθέσεις είναι γνώση της πορείας της τυπικής ανάπτυξης σε όλους τους τομείς και του τρόπου με το οποίον αυτοί οι τομείς αλληλεπιδρούν, των χαρακτηριστικών και της επίδρασης κάθε επικοινωνιακής διαταραχής στο οικογενειακό περιβάλλον καθώς και τα μοντέλα που εξηγούν το σύνθετο σύστημα αλληλεπίδρασης και λειτουργίας της οικογένειας. Αυτή η γνώση πρέπει να συμπληρώνεται από την ικανότητα να ανιχνεύει τους εδραιωμένους παράγοντες κινδύνου, τις διαφοροποιήσεις με βάση πολιτιστικά κριτήρια, να γνωρίζει τους θεσμικούς και νομικούς κανόνες και διαδικασίες που αφορούν βρέφη και μικρά παιδιά που κινδυνεύουν ή εμφανίζουν αναπηρίες και τέλος να ενημερώνεται για στοιχεία ερευνητικά τεκμηριωμένων πρακτικών και στρατηγικών ΠΠ. Αναπόσπαστα εργαλεία που καθιστούν εφικτή την εφαρμογή αυτών των γνώσεων είναι η χρήση σταθμισμένων εργαλείων ανίχνευσης, αξιολόγησης και διάγνωσης, η καταγραφή συνοπτικών αλλά εμπεριστατωμένων αποτελεσμάτων και προτάσεων που κοινοποιούνται στην διεπιστημονική ομάδα και εάν κρίνεται αναγκαίο παραπέμπουν σε άλλους ειδικούς, η δημιουργία εξατομικευμένου οικογενειακού πλάνου παροχής υπηρεσιών πρώιμης παρέμβασης (Individualized family service plan-IFSP ή Εξατοµικευµένων Οικογενειακών Προγραµµάτων Υπηρεσιών –ΕΟΠΥ κατά τον Ευρωπαϊκό Φορέα Ειδικής Αγωγής), εκτίμηση του χρόνου επαναξιολόγησης της εξέλιξης του παιδιού και των ανησυχιών της οικογένειας, η χρήση βοηθητικής τεχνολογίας ή εναλλακτικής και επαυξητικής επικοινωνίας (ΕΕΕ) όπου κρίνεται αναγκαίο (ASHA, 2008).

Ένας από τους σημαντικότερους ρόλους του λογοθεραπευτή είναι να υπηρετήσει ως μέλος των διεπιστημονικών ομάδων. Σε αυτές τις ομάδες ο λογοθεραπευτής (α) παρέχει πληροφορίες σχετικά με τον λόγο, την γλωσσική ανάπτυξη, την κοινωνική επικοινωνία, τους παράγοντες κινδύνου σίτισης/κατάποσης, την ανάπτυξη και τις διαταραχές και (β) σχεδιάζει και εφαρμόζει, άμεσα ή μέσω συμβουλευτικής αξιολογήσεις και παρεμβάσεις ενσωματωμένες στο γενικό σχέδιο πρώιμης παρέμβασης. Επιπλέον, για τα βρέφη και τα νήπια που παρουσιάζουν ελλείμματα πρωταρχικά σε επικοινωνία, γλώσσα, λόγο, ομιλία ή / και δεξιότητες σίτισης / κατάποσης, ο λογοθεραπευτής θα πρέπει να αναλάβει πρωταρχικό ρόλο και, ενδεχομένως, ευθύνες συντονισμού υπηρεσιών ως ενεργό μέλος της ομάδας (ASHA, 2008).